Case Study
Miejsce + inicjatywa + społeczność lokalna. Efekt?Bibliostacja.
konsultacje, planowanie przestrzeni, architektura wnętrz, projektowanie mebli, projektowanie inkluzywne
Bibiliostacja (2023)
Powstanie nowej siedziby Biblioteki w Pobiedziskach w murach 150-letniego dworca kolejowego było prawdziwym wyzwaniem. Właściciel obiektu, PKP Nieruchomości w 2021 roku dokonał rewitalizacji budynku. Mimo, iż późniejszym operatorem części budynku miała być Biblioteka, dyrekcja nie miała większego wpływu na zastane rozwiązania architektoniczne jak i pierwotny projekt wnętrza.
Jako biuro projektowe zostaliśmy włączeni w projekt na zaproszenie Future Labs na ostatniej prostej, dosłownie na kilkanaście tygodni przed datą planowanego otwarcia. Jako, że prywatnie jesteśmy związani z gminą Pobiedziska a projekty dla edukacji są dla nas wyjątkowo ważne postanowiliśmy pomóc pomimo ograniczonego czasu i braku budżetu na dodatkowe prace projektowe.
Czas, start!
Posłuchajmy lokalnej społeczności
Pomimo bardzo ciasnego harmonogramu Pani Dyrektor Małgorzata Halber zdecydowała się przeprowadzić społeczne, aktywne konsultacje z użytkownikami biblioteki.
Z pomocą w organizacji warsztatów Design Thinking przyszedł zespół Future Labs Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego. Decyzja ta okazała się strzałem w dziesiątkę i po raz kolejny pokazała jak ważne jest precyzyjne mapowanie interesariuszy i ich potrzeb.
“Pierwszym krokiem we wzajemnej współpracy była organizacja warsztatów poświęconych rozpoznaniu potrzeb mieszkańców związanych z nowym miejscem. Warsztaty udało się zorganizować w sobotę, w surowym i pustym wnętrzu, w którym trwają jeszcze prace wykończeniowe. Miało to jednak dać uczestniczącym osobom szansę poczucia tej przestrzeni i jej współtworzenia, zanim wypełniła się meblami i codziennością. W warsztatach uczestniczyły osoby reprezentujące różne grupy i role społeczne: seniorów, młodzież, matki wychowujące małe dzieci czy osoby dojeżdżające codziennie do pracy pociągiem z Pobiedzisk. Na miejscu byli również opiekun młodzieżowej grupy filmowej Pobiedziska.tv, współpracowniczka Instytutu Książki, reprezentantka Lokalnej Grupy Działania "Szlak Piastowski" czy zespół osób tworzących obecnie Bibliotekę.”
Tadeusz Mirski, Future Labs PCSS
Nowe założenia i cele
Na podstawie wyników warsztatów opracowano nowe założenia dla funkcjonalności biblioteki. Nowy projekt wnętrz miał na celu stworzenie przestrzeni o specyficznej multi-funkcjonalności. Biblioteka miała pełnić nie tylko tradycyjną rolę miejsca przechowywania i wypożyczania książek, ale także rozwijać i angażować dzieci oraz młodzież, być miejscem spotkań emeryckich kółek zainteresowań, takich jak rękodzieło oraz organizować prelekcje i prezentacje dla zaproszonych gości. Dodatkowo, miała służyć jako centrum rozwijania miejscowej społeczności.
Przestrzeń przyjazna wszystkim
W nowym projekcie skupiliśmy się na tym, żeby biblioteka była dostępna dla każdego. Zadbaliśmy o to, by przestrzeń była przyjazna zarówno dla osób poruszających się na wózkach, jak i dla osób z problemami ze słuchem i wzrokiem.
Inkluzywność jest dla nas rozumiana daleko szerzej niż tylko brak barier architektonicznych dla osób z niepełnosprawnościami fizycznymi. Równie ważne dla nas było zadbanie o zróżnicowane strefy dla osób poszukujących wyciszenia oraz tych szukających aktywnych interakcji.
Centralna scena i jej funkcje
W centralnej części biblioteki zaprojektowano scenę z trybuną vis-à-vis. Podczas prelekcji i innych wydarzeń pełni ona funkcję miejsca dla prelegentów i słuchaczy. W ciągu dnia, gdy nie odbywają się wydarzenia, scena służy jako ławka w czytelni lub poczekalnia dla pasażerów czekających na pociąg, ponieważ biblioteka znajduje się w zabytkowym dworcu PKP.
“Zaangażowanie, empatia zespołu studia Bidermann+Wide i wsparcie podczas realizacji Bibliostacji Pobiedziska było kluczowe. Podejście pełne uważności dotyczące aranżacji przestrzeni, służących animacji kulturalnej, promocji czytelnictwa oraz integracji mieszkańców nadało bibliotece wyjątkowego charakteru.”
dyr. Małgorzata Halber
Dla najmłodszych i dla starszych.
Wnętrza dla dzieci zostały zaprojektowane z myślą o ich specyficznych potrzebach. Wyposażenie zostało dostosowane skalą do wzrostu najmłodszych użytkowników, co miało na celu zwiększenie ich zainteresowania korzystaniem z tej przestrzeni i zachęcanie do aktywnego uczestnictwa.
Dla starszych znalazły się miejsca wspierające interakcje społeczne ale zarazem dające wytchnienie i wyciszeni.
Elastyczność to podstawa
W bibliotece znalazły się także dwie wszechstronne sale, które można łatwo przystosować do różnych działań. Wyposażono je w mobilne meble, które można przesuwać i ustawiać według potrzeb – na warsztaty, prezentacje czy rękodzieło.
“Architektoniczne rozwiązania i starannie zaprojektowane wnętrza sprawiają, że Bibliostacja stała się prawdziwym centrum życia kulturalnego Pobiedzisk, a innowacyjne działania w tak „uszytej na miarę” bibliotece przyciągają zarówno mieszkańców, jak i gości z zewnątrz.”
dyr. Małgorzata Halber
Liczby nie kłamią
Sukces Bibliostacji jest mierzalny. Wyniki czytelnicze pną się w górę, ilość odbiorców wydarzeń kulturalnych, zainteresowanie stałą ofertą biblioteczną rośnie.
183%
Aż o 183% wzrosła liczba zapisanych użytkowników w wieku dziecięcym w roku 2024r. w porównaniu do roku 2023 (stara siedziba).
204%
O tyle procent wzrosła ilość wydarzeń organizowanych dla dzieci i młodzieży r/r.
140%
O tyle procent wzrosła ilość wydarzeń organizowanych dla dorosłych użytkowników r/r.
$$$
Co ważne, ten projekt był realizowany pro bono, co oznacza, że zrobiliśmy to bez wynagrodzenia, jako nasz wkład w rozwój lokalnej społeczności Pobiedzisk. Był to nasz sposób na wsparcie i pokazanie, jak ważna jest dla nas troska o miejsca, w których żyjemy i pracujemy. Planujemy kontynuować ten kierunek i co jakiś czas angażować się w społecznościowe projekty, które mają na celu poprawę jakości życia lokalnych mieszkańców.
Chcemy, żeby nasze działania przynosiły realne korzyści i budowały silniejsze, bardziej zintegrowane społeczności.
Realizacja
Zespół projektowy
Head of Interior Design
Maciej Bidermann
Interior Design
Maria Urbaniak
Klient
Biblioteka Publiczna w Pobiedziskach
dyr. Małgorzata Halber
Partnerzy
Future Labs – Warsztaty Design Thinking
Ewelina Moszyk
Adam Olszewski
Tadeusz Mirski
Paweł Grajkowski
Fotografie
Przemyslaw Turlej
Paweł Grajkowski